Medeniyetlerin Buluşma Noktası: Urfa
Mardin, Gaziantep, Adıyaman, Diyarbakır illeri ve güneyde Suriye ile sınır komşusu olan, çok eski çağlara dek uzanan zengin tarihiyle Şanlıurfa (Kürtçe: Riha, Arapça: الرها ve Süryanice: Urhoy), ülkemizin de en kalabalık şehirlerinden biridir.
Örencik (Karaharabe) köyü yakınlarındaki Göbeklitepe, 12 bin yıllık geçmişiyle, “Dünyanın En Eski Arkeolojik Tapınağı” ilan edilmiştir. Bu bölgedeki kazılarda elde edilen bulgular, arkeoloji tarihi açısından da pek çok yeni bilginin açığa çıkmasını sağlamıştır. Bu özellikleri nedeniyle, burası UNESCO tarafından 2011 yılında Dünya Mirasları Listesi için aday gösterilmiştir.
Kozmopolit yapısıyla çok zengin bir kültürü olan Urfa, -sayıları giderek azalsa da-, Türkiye Ezidilerinin çoğunluğuna da e vsahipliği yapar. Gezilecek onlarca yer arasında şüphesiz hem Hıristiyan hem Müslümanlar için başta gelen ve Urfa turizminin merkezi diyebileceğimiz, Balıklıgöl (Halil-Ür Rahman ve Aynzeliha Gölleri) göze çarpar. 150 metre uzunluğunda ve 30 metre genişliğinde olan Balıklıgöl, dini literatürde İbrahim Peygamber'in ateşe atıldığı yer olarak anlatılır. Ateşe atılmasının hemen ardından burası göle dönüşmüştür. İbrahim'in düştüğü yere "Halil-ür Rahman Gölü", Zeliha'nın düştüğü yere ise Ayn-ı Zeliha Gölü ismi verilir. Göldeki balıklar ise, halk tarafından dokunulmaz/kutsal sayılır. İbrahim Peygamber'in doğduğu rivayet edilen Mevlid-i Halil Cami avlusunun güneyindeki mağara, aynı şekilde ziyaretçiler için önemli bir noktadır.
Halk arasında "Döşeme Camii/Makam Camii" olarak da bilinen Halil-ür Rahman Camii, aynı isimli gölün güneybatı köşesinde ve külliye içerisindedir. Urfa'nın Suriye sınırına yakın ilçesi Harran, bölgenin iklim yapısına uygun bir şekilde inşa edilmiş kümbet/kubbe evleri, Ulu Camiisi, kalesi ile tarihi ve kültürel bir öneme sahiptir. Burası dünyanın ilk bilim merkezlerinden biri olarak kabul edilir. Ayrıca Türk sinemasının en önemli yapımlarından biri olan Züğürt Ağa'nın çekimleri, 1985 yılında buraya yakın olan Sultantepe köyünde yapılmıştır.
Şanlıurfa merkezdeki Haşimiye Meydanın hemen yanında Sipahi pazarı ile Bedesten çarşılarının bitişiğindeki Gümrük Hanı (Alaca Han), şehrin en güzel hanlarından biridir. Avlusundan Halil-ür Rahman Gölü'nün suyu geçer.
Urfa, sahip olduğu doğal zenginlikleriyle de dikkati çeker. Kuzey Afrika ile birlikte dünyadaki kelaynak popülasyonunu barındıran tek yer olan Birecik, bu anlamda önemlidir. 1984 yılından beri her yıl Uluslararası Kelaynak ve Çevre Festivali yapılmaktadır.
Bunca güzelliğe, geçmişe ev sahipliği yapan dar sokakları, sıra geceleri, camiileri ile anlatmakla/yazmakla bitireceğimiz Urfa'yı, bırakalım biraz da resimler anlatsın:
Fotoğraflar için Necmi Kılıç'a teşekkür ederiz.